27 Temmuz 2015’te  Teknoloji markası Casper’ın son akıllı telefonu VIA V9 Park reklam filmi yayınlanmıştır. TV reklam filmi sosyal medyada cinsiyetçi olduğu gerekçesiyle büyük tepki çekmiştir.

Kadınların teknolojiyi anlamakta zorluk çektiği ima edilen reklamda erkek bedeni üzerinden verilen örneklerle kadın ilgi alanının sınırları belirtiliyor. Aynı zamanda reklam filmi konuşma tarzıyla itici bir görsel oluşturularak kalıplaştırılmış bir kadın algısı yaratılıyor. Sosyal medyada topladığı tepkiler üzerine Change.org.’da reklam filminin kaldırılması ve Casper’ın kadınlardan özür dilemesi için kampanya başlatıldı.

İşte Casper’ın tartışma yaratan reklam filmi

Casper’ın yeni telefonunun yeni reklam filmi, teknolojiden anlamayan kadın tipini kullanarak kadını aşağılıyor. Reklamdaki erkek, sevgilisi olan kadına telefonu ilk önce teknolojik terimlerle anlatıyor. Kadın anlamayınca önce sixpack sonra baklava ile analoji kurarak anlatmaya çalışıyor.

Bu reklam,  kadınlarla teknolojiyi, bilim ve tekniği bağdaştıramayan insanların ne yazık ki hala bulunduğu bu modern çağda kadına yapılan ayrımcılığı destekliyor ve normalleştiriyor.

Ayrıca reklam, teknoloji kadının ilgisini çekmez ama ilgisini erkek bedeniyle çekebilirsiniz göndermesi de içeriyor.

Burada Ülkemizin lider bilgisayar markası Casper’dan, liderliğine yakışır davranmasını ve diğer markalara örnek olmasını beklerdik.

Kriz Dönemi

  • Reklama tepki olarak Change.org’da reklamın durdurulmasına yönelik imza kampanyası düzenlendi
  • Sözlüklerde “Casper Reklamı” başlığı açıldı ve reklamın cinsiyet ayrımcılığı yaptığı ifade edildi
  • Twitter ve Facebook’ta tepkiler dile getirildi
  • Blog yazılarına konu oldu
  • Pazarlama ve sosyal medya bloglarında kriz ele alındı
  • Dijital medyada 150’n üzerinde sitede haber oldu

Krizin nedeni; kadınları küçümseyen,zekasını alay konusunu haline getiren cinsiyetçi bir reklamı yayınlamak.

Casper Kriz İletişim Faaliyetleri / Krizin ilk dönemlerinde Casper Ne Yaptı?

Casper, tepkileri dinleyerek nasıl bir cevap geliştireceğine karar vermeye çalıştı. Bu bekleme aşamasında krize ilk 24 saat içinde verilmesi gereken tepki geciktiğinden olay büyüdü.

Daha sonrasında ise cesur bir kararla Youtube üzerinden bir canlı yayın yaparak soruları yanıtlamaya karar verdiler.

Yöntem doğru fakat mesaj yanlıştı. İnsanların nezdinde “cinsiyet ayrımcılığı” olarak anlam bulan reklam için özür dilemek yerine birinci ağızdan aşağıdaki gibi bir açıklama geldi.

”Reklamda cinsiyetçi bir nokta görmedik. Aldığımız yorumlardan sonra geriye dönme şansımız olsaydı çok daha farklı bir reklam yapardık.”

Bunun üzerine sosyal medya takipçileri;

  • Teknolojiyi ancak erkek vücudu olarak betimlenince anlayan kadın modeli sizce cinsiyetçi değil de ne?  Tepkisini vermişlerdi.

Change.org’da 5.000 imza hedefi ile oluşturulan kampanyaya 3.879 destek geldi ve kampanya 5.000 imza hedefine ulaşmadan Casper yetkililerinin dikkatini çekti. Bunun üzerine Casper kampanyaya bir yanıt verdi;

13 Ağu 2015–

“Merhaba,Biz teknolojiyi seven kullanan ve Casper bilgisayarda marka iletişimini yürüten üç kadınız.Yayındaki Casper Via V9 Park tv reklamının yapım ve yayını konusunda ajanslarımızla birlikte üç. Ay süren yoğun bir çalışma dönemi geçirdik.Bugün geldiğimiz noktada reklamımızın, bazı kişilerde ‘kadınlar teknolojiden anlamaz’ mesajı içerdiğine dair oluşan algıdan rahatsız ve üzgünüz. 14 ağustos Cuma saat 13:00-13:30 arası casperbilgisayartr youtube kanalından yapacağımız canlı yayında, tv reklamının fikir sürecini ve hissettiklerimizi sizinle paylaşmak, @casperturkiye Twiter hesabına ileteceğiniz sorulara yanıt vermek istiyoruz. Görüşmek üzere. “

Casper önce yaklaşık 4000’e yakın imza toplanan reklamı TV yayınından kaldırdı, daha sonrasında ise verilen cevapta da belirtildiği gibi 14 Ağustos Cuma günü internet üzerinden yaptıkları canlı yayında bir açıklama yaparak özür diledi.

Ortalama 100 izleyicinin takip ettiği canlı yayına gelen soruları Casper CEO’su Charlotte LAMPRECHT, Casper Pazarlama Direktörü Feray KARAMAN ve Casper Kurumsal İletişim Müdürü Dilek İYİGÜN 51 dakika 40 saniye boyunca cevapladı.

Özür Videosu

51 dakika 40 saniye süren bir canlı yayın videosunda Casper’in çalışanlarının önemli bir kısmının kadın olduğu vurgulanmıştır. Canlı yayını CEO Charlotte Lamprecht, Pazarlama Direktörü Feray Karaman, Kurumsal İletişim Müdürü Dilek İyigün yapmışlardır.

  • Kadın çalışan vurgusu üzerinden “cinsiyet ayrımcılığı yapmıyoruz” mesajı verilmiştir.
  • V8 ürününe vurgu yapılmış, o reklam gerçekten zeka dolu bir reklamdı fakat V9 reklamında dikkat çekici olmayı hedeflerken olumsuz bir algı oluşmuştur.
  • Videoda hiç özür havası yoktur, zaten yorumlarda da bu duruma gösterilen tepkiyi görebilirsiniz.

Sıra dışı bir reklamın yarattığı kriz, sıra dışı bir yöntemle yönetilmeye çalışılmıştır. Fikir her ne kadar doğru olsa bile uygulamanın aynı derece başarılı olduğunu söylenemez. Konu çok dağılmakta, süre çok uzamakta ve özür tamamen kendini açıklamaya dönüşmektedir. Bu da takipçiler tarafından tepkiyle karşılanıyor.

Kriz İletişimi ve Yönetiminde Verilen Mesaj

  • Şirketin Youtube kanalında yayınlanan özür videosunda öncelikle kadınların yer alması kadınlara ayrımcılık yapmadıklarını gösterebilmiştir.
  • Yayınlanan reklam filminin bu şekilde olumsuz algılanacağını düşünmemişlerdir.
  • Firma Sadece kadınlara değil genel olarak bütün canlılara saygı duymaktadır. Kadın erkek cinsiyet ayrımı yapmadan faaliyetlerini yapmaktadır.

Genel Değerlendirme


Öncelikle kriz yönetiminde video kullanımını yaparken açıklama yapan yöneticinin yüzündeki ifadeden pişmanlığı belli olmalıdır. Firma özrünü dilerken yeterince samimi değildir. Sorun olan reklamı hemen yayından kaldırmamıştır. Oysa ilk 24 saat içinde kaldırması gerekirdi.

Youtube üzerinden ilk defa canlı yayın yaparak insanlara açıklama yapması kendileri için bir artıdır ama bu videoyu da yine geç yayınlamışlardır. Firmanın reklamı kaldırması ve bir üst model Casper via-v10 reklamına yoğunlaşmaları krizi unutturmuştur.

Ne Yapılsa Daha Doğru Olurdu?

  • Özür içerikli videolarda süre kısa tutulmalı uzun uzadıya tarif etmeye ve karmaşıklaştırmaya gerek yoktur. Video daha öz bir şekilde anlatarak kısa tutulabilirdi.
  • Reklamdan dolayı videoda pişmanlıklarını belli etmeli ve samimi bir şekilde özür dilemeleri gerekmekteydi.  İlk 24 saat içerisinde tepki vermelilerdi.
  • Reklam filmini kaldırmada geç kaldılar,İlk 24 saat içerisinde reklam filmini yayından kaldırılmalıydı ve basın toplantısı yaparak sorunu ortadan kaldırmayı amaçlamaları gerekmekteydi.