Her yıl büyük bir hassasiyetle hatırlanan ve farklı disiplinlerden yapılan çalışmalarla dikkat çeken Dünya Emekçi Kadınlar Günü, günümüze kadar gelmiş ismi ile, Dünya Kadınlar Günü bu yıl da her alanda yankı uyandırmaya devam ediyor. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanması adına Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanmış uluslararası bir gündür. Türkiye’de ise 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında “Emekçi Kadınlar Günü” olarak kutlanmaya başlandı.8 Mart 1957 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi çok ağır çalışma koşulları, çok uzun iş günleri ve buna karşın düşük ücret aldıkları için bir tekstil fabrikasında greve başladı. Greve katılan kadınların talepleri daha iyi koşullarda çalışmak, 10 saatlik iş günü ve yaptıkları işlere eşit ücret almaktı. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda 120 civarında kadın işçi can verdi.
İşçilerin cenaze törenine 10.000’i aşkın kişi katıldı. Kadınlar için mücadele günü belirlenmesi gerektiği düşüncesini savunan Sosyal Demokrat Parti önderlerinden Clara Zetkin,26-27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka’nın Kopenhang kentinde 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı) bu fikri kurula sundu ve 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart’ın “Internationaler Frauentag” (International Women’s Day – Dünya Kadınlar Günü) olarak anılması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi. Böylelikle her ülkenin sosyalist kadınlarının her yıl aynı gün, kendi ülkelerinin işçi sınıfı örgütleriyle işbirliği içinde kadınlar günü düzenlenmesi oy birliği ile kabul edildi.
İlk yıllarda belli bir tarih saptanmamıştı, fakat her zaman ilkbaharda anılıyordu. Tarihin 8 Mart olarak belirlenmesi 1917 Ekim Devrimi’nin önderi ve Sovyetler Birliği’nin kurucusu Lenin’in önerisiyle 1921’de Moskova’da gerçekleştirilen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı’nda (3. Enternasyonal Komünist Partiler Toplantısı) gerçekleşti ve adı “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” olarak belirlendi. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında sosyalizmin yayılmasından çekinen bazı ülkelerde anılması yasaklandığı düşünülen Dünya Kadınlar Günü, 1960’lı yılların sonunda ABD’de gerçekleşen çeşitli gösterilerde anılmaya başlamasıyla Batı Blok’u ülkelerinde daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart’ın “Dünya Kadınlar Günü” olarak anılmasını kabul etti.
Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü
“Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı” programından Türkiye’nin de etkilenmesiyle, 1975 yılında “Türkiye 1975 Kadın Yılı” kongresi yapıldı. 12 Eylül Darbesi’nden sonra cunta yönetimi tarafından dört yıl süreyle herhangi bir kutlama yapılmasına izin verilmedi. 1984’ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” kutlanmaya devam edilmektedir.
Kaynaklar için tıklayın
