Soyağacını öğrenmek isteyenlerin yoğun rehabetiyle zamanında çöküntüye bile uğramış olan son popülerlik, e-devlet’ alt-üst soy bilgisi. Aşırı yüklenmeden dolayı kapanan site, yenilenerek şuan aktif durumda. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre ilk 12 saatte 200 bin soy ağacı raporu üretildi.
e-Devlet sistemlerini kitleyen bu yeni sorgulama sayesinde kişi, soyundan olan kişileri gösteren bir çizelgeyle soy ağacı bir atanın ahfadını (çocukları, torunları, v.s.) görebiliyor. Bir kişinin atalarını göstermek amacıyla hazırlanan bir şecerede kişilerin adları, doğum yeri ve tarihleri ve her çiftin evlilik tarihi ve yeri belirtilir. Peki e devlet soy ağacı sorgulamada kaç kuşak geriye gidebilirsiniz?
Getirilen yeni sistemle birlikte gelen talep bırakma işleminde, vatandaşlar soyağacı bilgileri için talep bırakıyor ve soyağacı raporu cep teleonuna veya mail adresine gönderiliyor. E- devlet kullanıcıları, “www.turkiye.gov.tr” internet sitesinden talep oluşturarak soyağacı sorgulaması yapabiliyor ancak yoğunluk nedeniyle sonuçların erişime açılması zaman alıyor.
Sitede farklı bir uygulama da devreye sokuldu. Bundan sonra vatandaşlar soyağacı taleplerini sisteme ilettikten sonra talep sırasına göre belge alınabilecek. Vatandaşların belgeyi edinebilmek için talep oluşturmasının ardından ekrana otomatik olarak “alt-üstsoy bilgisi talebiniz alınmıştır. Talep sıranıza göre alt-üstsoy bilgileriniz en kısa sürede hazırlanacaktır. Belgeniz oluşturulduğunda doğrulanmış cep telefonu numaranız veya e-posta adresine bilgilendirme yapılacaktır.” mesajı geliyor.
e-Devlet üzerinden soyağacını sorgulama sisteminin bir hafta aradan sonra tekrar hizmete açıldı. Yapılan sorgulamaların ardından sosyal medyada günün konusu e-Devlet ‘soy ağacı’ oldu.
Murat Bardakçı’dan çarpıcı soyağacı yorumu: e Devlet soyağacı hayal ettiğiniz gibi değil!
Habertürk Gazetesinden tarihçi Murat Bardakçı, Türkiye’de nüfüs kayıtlarının saklanması ile ilgili ilginç bilgiler verdi. Bardakçı, internette hizlete açılan -devlet internet soyağacı sorgulama sistemi ile en fazla 1800’lü yıllara kadar geri gidilebileceğini bunun da bir ailenin dört kuşak geçmiş bilgilerini göstereceğini söyledi.
Bardakçı, “Yedi ceddinizi öğrenebileceğinizi, anne ve baba tarafından asırlar önceki aile kayıtlarınıza ulaşabileceğinizi zannetmeyin. Şanslı iseniz en fazla dört, haydi bilemediniz beş nesil geriye, 1800’lerin ortalarına kadar gidebilir ve orada kalırsınız. Öyle hayal ettiğiniz gibi asırlar öncesine, onbeşinci, onaltıncı yüzyıllara ulaşmanız mümkün değildir.”
NÜFUS KAYITLARININ FARKLI YERLERDE SAKLANDI
Bardakçı Türkiye’deki nüfus kayıtlarının iki farklı adreste kayıt altında tutulduğunu ve bunların Latin alfabesine aktarılmadığını belirterek sözlerine geriye dönük net bir soyağacı tutmanın mümkün olmayacağını belirtti. Bardakçı şunları kaydetti;
“Zira, 19. asırdan itibaren tutulmuş nüfus kayıtları ile daha önce yapılmış sayımların evrakı farklı yerlerdedir, meselâ 1831 ile 1880’ler arasında yapılan ve sadece erkeklerin kaydedildiği nüfus sayımının belgeleri devlet arşivinde, 1880’ler sonrasında kadınların da yazıldığı defterler ise nüfus müdürlüklerindedir ve bunların tamamı henüz yeni harflere aktarılmamıştır.
Üstelik, eski asırlardaki nüfus sayımları “kişi” değil “hâne”, yani ev temelindedir. O devirlerdeki sayımlarda memlekette kaç kişinin yaşadığına bakılmaz, maksat vergi ödeyip askerlik yapabilecek kişilerin miktarını belirlemektir. Dolayısıyla, eski kayıtlarda aile temelinde kaynak bulunmaz, sadece erkeklerin isimleri yazılır ve “kara bıyıklı, dökük saçlı, sarı benizli” gibi ifadelerle yazılırlar, hepsi o kadar! Hele aile asıl memleketinden kalkıp başka yere yerleşmiş, yani göçetmiş ise bırakın geçmiş asırları, dördüncü nesle ulaşabilmek bile imkânsızdır.” şeklinde açıklamada bulundu.
